Mamy ciśnienie na Walentynki

Ciśnienie tętnicze jest to siła boczna oddziałująca na ścianki naczyń krwionośnych. Jest główną siłą napędową perfuzji tkankowej.

Ciśnienie skurczowe jest ciśnieniem wywieranym na ścianę naczynia krwionośnego podczas skurczu serca, zaś ciśnienie rozkurczowe jest ciśnieniem wywieranym na ścianę naczynia podczas rozkurczu serca. Czas trwania rozkurczu jest dłuższy niż skurczu dlatego wyróżniamy średnie ciśnienie krwi czyli średnią ciśnienia wywieranego na ścianę naczynia podczas cyklu serca.

Ciśnienie zależy od objętości minutowej lewej komory, objętości wyrzutowej, częstotliwości akcji serca oraz całkowitego oporu obwodowego.

Ciśnienie krwi powinno być mierzone jako rutynowy element badania klinicznego, kontrola ciśnienia przed znieczuleniem, ocena w chorobach ogólnych- cukrzyca, choroby nerek, nadczynność tarczycy, nadczynność kory nadnerczy oraz choroby serca. Dodatkowo powinno być oceniane w nagłych przypadkach takich jak wstrząs, uraz, płyn w worku osierdziowym i zatruciach.

Ponadto nie można zapominać o pomiarach ciśnienia w monitoringu i ocenie efektów leczenia przy stosowaniu leków antyarytmicznych, diuretyków, leków rozszerzających naczynia oraz inhibitorów ACE i amplodypiny.

Pierwotne nadciśnienie występuje u zwierząt bardzo rzadko. Najczęstszymi przyczynami nadciśnienia wtórnego u kotów jest nadczynność tarczycy i niewydolność nerek zaś u psów niewydolność nerek, nadczynność kory nadnerczy, cukrzyca oraz guz chromochłonny (diagnozowany zwykle post mortem).

Objawami nadciśnienia tętniczego zależnie od przyczyny są apatia, objawy okulistyczne- utrata wzroku, wylew krwi do przedniej komory oka, kardiologiczne- rytm cwałowy, szmer sercowy i duszność, neurologiczne- drgawki, ataksja, paraliż kończyn tylnych, wokalizacja oraz skręt głowy. Objawy neurologiczne występują przy ciśnieniu powyżej 300 mmHg.

Pomiar ciśnienia tętniczego krwi wykonujemy w sposób pośredni (nieinwazyjny)- w praktyce stosowane są dwie metody- oscylometryczna i dopplerowska oraz bezpośredni (inwazyjny).

Obie techniki pomiaru pośredniego bazują na technice opartej na wykryciu przepływu krwi pod pompowanym mankietem. Jednym z najważniejszych czynników jest odpowiedni dobór rozmiaru mankietu. Szerokość mankietu powinna wynosić około 40 % obwodu kończyny u psów a 30-40% u kotów, aby wyniki były prawidłowe. Dodatkowo mankiet nie powinien być ani za ciasny ani za luźny bez wolnej przestrzeni.

Pomiar dopplerowski wiąże się z umiejscowieniem sondy na tętnicy obwodowej. Sonda zawiera kryształy piezoelektryczne, które emitują fale ultradźwiękowe. Aby dokonać pomiaru ciśnienia tą metodą należy ogolić przestrzeń nad tętnicą i zaaplikować tam żel do USG. Mankiet powinien być pompowany przy użyciu sfingomanometru dopóki puls przestanie być słyszalny, wtedy należy powoli odpompowywać mankiet. Ciśnienie przy którym puls staje się znów słyszalny to skurczowe ciśnienie tętnicze. Tętnicami dostępnymi do pomiaru dopplerowskiego są na kończynie piersiowej tętnica łokciowa, zaś na miednicznej tętnica grzbietowa udowa, tętnica piszczelowa doczaszkowa, tętnica odpiszczelowa oraz tętnica ogonowa.

Metoda oscylometryczna działa na zasadzie wykrycia zmian w oscylacji wytwarzanych przez falę tętnicy. Oscylacje amplitudy zwiększają się w skurczowym ciśnieniu, osiągają maksimum przy średnim ciśnieniu a zmniejszają się w rozkurczowym. Pomiar skurczowego, rozkurczowego i średniego oraz HR ukazywane są cyfrowo. Pomiar tą  metodą nie zawsze jest możliwy u pacjenta ważącego poniżej 7 kg.

Pomiar bezpośredni polega na umieszczeniu kateteru zazwyczaj w tętnicy dostopowej grzebietowej. Kateter połączony jest z elektrycznym przetwornikiem umieszczonym na wysokości prawego przedsionka serca. Metoda ta pozwala na ciągły pomiar w czasie rzeczywistym, odczyt fali zapewnia pomiar ciśnienia skurczowego, rozkurczowego oraz średniego. Wadami są konieczność założenia dojścia dotętniczego co może być problematyczne, możliwość powstania krwiaka i zakrzepu oraz możliwość infekcji.

Terapia nadciśnienia polega na ograniczeniu otyłości, ograniczeniu sodu w diecie, leczeniu choroby pierwotnej, monitoringu ciśnienia oraz ograniczeniu stresu.

U kotów stosowanymi lekami są amlodipina, ACE inhibitory oraz beta blokery. W praktyce u kotów, u których wartość ciśnienia wynosi powyżej 180 mmHg stosuje się w pierwszej kolejności ACE inhibitory (obniżają ciśnienie o około 10 %). Jeśli wartość ciśnienia wynosi około 250 mmHg podajemy niską dawkę amlodypiny 1 raz dziennie, wykonujemy kontrolny pomiar ciśnienia za kilka dni i wtedy ewentualnie modyfikujemy dawkę.

W psów lekami stosowanymi w terapii nadciśnienia są ACE inhibitory, hydralazyna, beta-blokery lub diuretyki oraz amlodypina. W praktyce amplodypinę stosuje się u psów u których ciśnienie wynosi powyżej 200 mmHg.